صندلی (یونیت) دندانپزشکی، از ابزارهای بسیار مهم و ضروری در مطبها یا کلینیکهای دندانپزشکی است. هر صندلی دندانپزشکی، اجزاء و قطعات متعددی دارد که عبارتند از: نشیمنگاه، پایه، سیستم نور (روشنایی)، جعبه هیدریک، سیستم اسپیراتور، سینک تخلیه آب دهان و چند جزء دیگر که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم. نوع و کارکرد هرکدام از اجزای صندلی دندانپزشکی، برحسب برند و کاربرد آن صندلی متفاوت هستند. در این مقاله، اجزا صندلی دندانپزشکی و همچنین، ویژگیها و کاربردهای هرجزء به شما معرفی میشوند.
برای معرفی و تشریح اجزا صندلی دندانپزشکی، نخست، از اجزاء و ویژگیهای پایه آن شروع میکنیم. صندلی دندانپزشکی، یکی از مهمترین ابزارهای مورد استفاده در هر مطب و کلینیک دندانپزشکی به شمار میآید.
هر صندلی دندانپزشکی از یک نشیمنگاه، یک تکیهگاه سَر، یک تکیهگاه پُشتی و دو دسته برای قرارگیری دستها در دو طرف تشکیل شدهاست. صندلیهای دندانپزشکی سنتی و استاندارد، از ناحیه زانو خَم میشوند. برای خرید صندلی دندانپزشکی مناسب باید به چند نکته مهم توجه داشت. صندلیهای دندانپزشکی باید با قد و وزن و دیگر مشخصات فیزیکی بیماران انطباقپذیر باشند، محکم و بادوام باشند، از مواد باکیفیت ساخته شده باشند و دارای ویژگی ارگونومیک باشند. بر این اساس، حداقل ارتفاع یک صندلی دندانپزشکی استاندارد معادل ۴۰ سانتیمتر در نظر گرفته شدهاست؛ قسمت تکیهگاه سر آن متحرک است و موقعیت بخش نشیمنگاه نیز از طریق پدال کنترل یا صفحهکلید تنظیم میشود.
سینک تخلیه آب دهان، یک محفظه کاسهمانند است که در کنار صندلی دندانپزشکی قرار میگیرد و بیمار، در حین فرآیند درمان، میتواند آب و خون موجود در دهان را در آن تخلیه کند. کاسه یا سینک را معمولاً از جنس سرامیک یا چینی میسازند؛ بهعلاوه، این سینکها قابل جابجایی هستند و در برابر گرما نیز مقاوم میباشند. برخی از سینکها به شیر آب متحرک مجهز هستند و بنابراین، شستشو و پاکسازی آنها سادهتر خواهد بود.
اسپیراتور یک لوله کوچک است که برای مکش و جمعآوری بزاق جمعشده در داخل دهان یا بیرون آوردن ذرات ریز از داخل حفره دهان مورد استفاده قرار میگیرد. اگر بیمار راستدست باشد، سیستم اسپیراتور و همچنین، سینک تخلیه آب دهان، در سمت چپ او قرار میگیرند و اگر چپدست باشد، سیستم اسپیراتور و سینک تخلیه آب دهان در سمت راست او واقع میشوند.
پدال موجود روی صندلی یا یونیت دندانپزشکی، امکان چرخش و تغییر جهت صندلی یا فعالسازی سیستم تأمین آب را فراهم میکند. در صندلی مدل SD 150، یک پدال کارآمد تعبیه شدهاست که از طریق یک توانسنج، میکروموتورها را کنترل و تنظیم میکند.
علاوه بر این، برخی دیگر از پدالها بدون سیم و مجهز به امکان اتصال وای-فای هستند (مثل صندلی سری ۵ از برند ANCAR). یکی از مزیتهای بزرگ این پدالها آن است که جابجایی صندلیها را سادهتر میکنند و فرآیند ضدعفونیسازی و پاکسازی آنها نیز مؤثرتر و ایمنتر است. این پدالها، بسیار مقاومتر هستند و فقط باید هر ۴ یا ۵ ماه یکبار شارژ شوند.
میز نگهداری ابزار و تجهیزات، یکی از ضروریترین و کاربردیترین ابزارها در مطبهای دندانپزشکی است. این میز که گاهی در قالب یک سینی طراحی میشود، تمام ابزارهایی را که دندانپزشک در حین روند درمان به آنها نیاز دارد، نگهداری میکند. سلیقه و روش هر دندانپزشک در نگهداری و استفاده از تجهیزات دندانپزشکی با دیگری متفاوت است؛ به بیان دیگر، برخی از دندانپزشکان تمایل دارند که ابزارهای خود را به صورت پراکنده داخل سینی بریزند و برخی دیگر مایلند که آنها را داخل یک محفظه سبدمانند نگهداری کنند.
در بخش پایانی این مقاله، آخرین جزء یک صندلی دندانپزشکی، یعنی سیستم روشنایی، را معرفی میکنیم. لامپ یا چراغ روشنکننده محفظه داخل دهان، یکی دیگر از اجزای مهم و اساسی یک صندلی دندانپزشکی است. این لامپ، دارای قدرت روشنایی بسیار قوی است و تمام پرتوهای نور آن در داخل دهان بیمار متمرکز میشوند تا دندانپزشک بتواند بهدور از هرگونه خطا یا سوءعمل، بیمار را درمان کند.