در این مقاله، دستورالعمل ساده‌ای درباره نحوه صحیح ضدعفونی یونیت دندانپزشکی ارائه شده‌است. پس از مطالعه متن حاضر، اطلاعاتی کاربردی درباره روش استریل‌سازی محیط مطب‌های دندانپزشکی و ضدعفونی‌کردن ابزارهای دندانپزشکی کسب می‌کنید.

اکثر دندانپزشکان و متخصصان این حوزه، به ضرورت استریل‌سازی و ضدعفونی‌سازی تجهیزات و ابزارهای مورد استفاده در مطب‌های دندانپزشکی آگاه هستند. با این حال، مقوله ضدعفونی‌سازی یونیت‌های دندانپزشکی، آنطور که باید و شاید، مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ و این در حالی است که پاکسازی و ضدعفونی‌کردن این صندلی‌ها بسیار مهم است.

یونیت دندانپزشکی، یکی از ابزارهایی است که هر بیمار، به­ محض ورود به مطب دندانپزشکی از آن استفاده می‌­کند و به­‌طور مستقیم در تماس با آن قرار می‌گیرد. رویه یا پارچه پوشاننده صندلی‌های دندانپزشکی، در معرض ترشح‌های بزاق دهان بیمار، خون و دیگر مایعات بدن قرار دارند و در زمان معاینه یا درمان دندان، احتمالا آلوده می‌شوند. به همین دلیل ضدعفونی یونیت دندانپزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است.

بیماری‌های قابل انتقال در مطب‌های دندانپزشکی

در “راهنمای کنترل آلودگی‌های عفونی در کلینیک‌های دندانپزشکی” که از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها منتشر شده‌است، چنین آمده‌است که بیماران، پزشکان و دستیاران حاضر در مطب‌های دندانپزشکی در معرض میکروارگانیسم‌های زیر قرار دارند:

• سیتومِگالوویروس
• ویروس هرپس سیمپلکس- نوع ۱ و نوع ۲
• مایکوباکتریوم توبرکلوسیس
• استافیلوکوکوس‌ها
• استرپتوکوکوس‌ها
• ویروس هپاتیت ب
• ویروس هپاتیت سی

این ارگانیسم‌ها از طریق تماس مستقیم با خون یا دیگر مایعات بدن، تماس غیرمستقیم با اشیاء آلوده، استنشاق هوای آلوده و تماس با ذرات و مایعات آلوده موجود در محیط (که از طریق عطسه، سرفه یا صحبت­کردن به محیط وارد شده­اند) به افراد منتقل می‌شوند.

علاوه بر این، امکان انتقال شپش یا ساس از موی بیماران آلوده به صندلی دندانپزشکی و به دنبال آن، ورود همان حشرات به موی دیگر بیماران نیز وجود دارد. اگر رویه‌های ضدعفونی‌سازی و نظافت مطب دندانپزشکی به درستی و با دقت کامل انجام نشوند، تمام بیماران و پزشکان و حتی دستیاران دندانپزشکان در معرض آلودگی و بیماری‌های مختلف قرار خواهند گرفت. نظافت و ضدعفونی‌سازی صحیح صندلی‌های دندانپزشکی، از مسئولیت‌های مهم و اساسی دندانپزشکان به شمار می‌آید.

به‌موجب دستورالعمل پیشنهادی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، استفاده از روکش‌ها یا پوشش‌های مانع انتقال آلودگی بر روی صندلی‌های دندانپزشکی می‌تواند حد ضرورت و نیاز به ضدعفونی‌سازی محیط و تجهیزات دندانپزشکی را به حداقل برساند. درصورتی که هرکدام از این پوشش‌ها یا روکش‌ها دچار آسیب یا آلودگی شوند، پزشک باید آن‌ها را تعویض نماید. اما در شرایطی که پزشکان از این پوشش­‌ها یا روکش‌ها استفاده نکنند، پس از خروج هر بیمار از مطب و پیش از ورود بیمار بعدی باید محیط و ابزارها را به‌طور کامل شستشو و ضدعفونی کنند.

رویه‌های پاکسازی و ضدعفونی یونیت دندانپزشکی

برای پاکسازی و ضدعفونی‌ یونیت دندانپزشکی نخست باید به دفترچه راهنما و دستورالعمل پاکسازی آن‌ها مراجعه کرد. در دفترچه راهنمای صندلی‌های دندانپزشکی، نوع شوینده مناسب برای پاکسازی آن‌ها، تعداد دفعات مجاز برای شستشوی آن‌ها و همچنین، رویه‌های صحیح پاکسازی باید درج شده باشند.

پس از آنکه ماده شوینده مناسب برای شستشوی صندلی دندانپزشکی را تهیه کردید، نخست مقدار اندکی از آن را روی یک قسمت کوچک از رویه صندلی امتحان کنید. برخی از ماده‌ها یا شوینده‌های شیمیایی، به پارچه یا رویه صندلی‌ها آسیب می‌زنند.

در مرحله بعد باید لباس‌ها و تجهیزات ایمنی مورد نیاز، مثل دستکش، ماسک و روپوش مناسب را بپوشید و سپس، با توجه به مندرجات دفترچه راهنمای صندلی دندانپزشکی، فرآیند شستشو و ضدعفونی‌سازی آن را آغاز نمایید.

علاوه بر رویه یا پوشش صندلی دندانپزشکی، سیستم ساکشن و دیگر متعلقات صندلی را نیز باید ضدعفونی کنید. برای آشنایی با رویه‌های مناسب شستشو و پاکسازی صندلی‌ها یا یونیت‌های دندانپزشکی، دفترچه راهنمای آن‌ها را حتما بخوانید.

برنامه ضدعفونی‌سازی محیط مطب‌های دندانپزشکی

در زمان تدوین و طراحی یک برنامه کارآمد جهت ضدعفونی‌سازی محیط و تجهیزات یک مطب دندانپزشکی باید به دفترچه راهنما و دستورالعمل شستشوی آن تجهیزات و ابزارها مراجعه کرد.

اقدامات ضروری بعد از استفاده از صندلی (یونیت) دندانپزشکی:

• قسمت داخلی لوله‌های ساکشن و همچنین، کل سیستم ساکشن را آبکشی کنید.
• قسمت داخلی لوله‌های سیستم تأمین آب و کلیه دیگر تجهیزات آن سیستم را آبکشی کنید.
• سیستم ساکشن را با مواد شوینده بشویید.
• سطح صندلی، تمام لوله‌ها و روکش صندلی دندانپزشکی را پاکسازی و ضدعفونی کنید.
• دسته‌های صندلی و آن بخش‌هایی را که دست دندانپزشک با آن‌ها در تماس بوده‌است، ضدعفونی کنید.
• چراغ‌های روشنایی را تمیز نمایید.
• سینک تخلیه آب دهان و پوشش فیلتر را ضدعفونی کنید.

اقدامات ضروری برای هر صبح قبل از شروع کار

• قسمت داخلی لوله‌های تجهیزات مختلف و سیستم تأمین آب را آبکشی کنید.
• قسمت داخلی لوله‌های ساکشن و کل سیستم ساکشن را آبکشی کنید.
• سیستم ساکشن و سینک تخلیه آب دهان را پاکسازی کنید.

اقدامات ضروری برای هر عصر پس از پایان کار

• قسمت داخلی لوله‌های تجهیزات دندانپزشکی و سیستم تأمین آب را پاکسازی کنید.
• قسمت داخلی لوله‌های ساکشن، کل سیستم ساکشن و سینک تخلیه آب دهان را با مواد شوینده مناسب بشویید.
• قسمت خارجی لوله‌های ساکشن و دیگر تجهیزات دارای لوله را بشویید و ضدعفونی کنید.
• اتصال‌های شلنگ‌های ساکشن را بشویید و ضدعفونی کنید.
• فیلترهای ساکشن را بررسی کنید و در صورت مشاهده آلودگی، آن‌ها را ضدعفونی کنید.

در پایان هر هفته یا بعد از کار طولانی:

• قسمت داخلی تجهیزات دارای لوله، سیستم تأمین آب، لوله‌های ساکشن، سیستم ساکشن و سینک تخلیه آب دهان را بشویید و ضدعفونی کنید.
• فیلتر هوای بازگشتی توربین را کنترل کنید.
• پدهای سیلیکون را تمیز یا تعویض کنید.
• فیلتر کاپ یا نگهدارنده کاپ را تمیز و ضدعفونی کنید.
• تجهیزات نگهدارنده ابزارهای دندانپزشکی را ضدعفونی کنید.
• ابزار جداکننده آمالگام را تعویض کنید.

ضدعفونی‌ یونیت دندانپزشکی یک جزء بسیار مهم و اساسی از فرآیند نگهداشت تجهیزات و ابزارهای دندانپزشکی در مطب‌ها به شمار می‌آید. برای آشنایی هرچه بیشتر و کامل‌تر با محصولات و یونیت‌های دندانپزشکی قابل‌شستشو، همین امروز با شرکت سیناگستر تماس بگیرید. ما به شما کمک می‌کنیم که از استرس و اضطراب ناشی از عدم آگاهی درباره نحوه ضدعفونی و پاکسازی محیط مطب خود رها شوید.